सकाळी झोपेतून उठल्यानंतरही थकलेला चेहरा, बुडलेले डोळे आणि डोळ्यांखाली काळे वर्तुळ अश्या प्रकारची चिंता तुम्ही देखील अनुभवली आहे का? डार्क सर्कल ही समस्या असू शकत नाही परंतु मानसिकदृष्ट्या आपल्यावर परिणाम करू शकते.
डार्क सर्कल का तयार होते?
जेव्हा हिमोग्लोबिनची पातळी अपेक्षेपेक्षा कमी असते, तेव्हा शरीरातील ऊती त्यांचे कार्य कमी करतात. पापण्यांखालील नाजूक तंतू सहसा प्रभावित होतात. कारण त्यांना जास्त ऑक्सिजनची गरज असते. सौम्य ते मध्यम अशक्तपणामुळे शेवटी काळी वर्तुळे होतात, असे चेन्नईच्या डॉ. अग्रवाल आय हॉस्पिटलच्या नेत्ररोगतज्ज्ञ डॉ. राजेश्वरी एम सांगतात.
आपल्याला सूर्यप्रकाशाची जितकी सवय होते तितकेचं त्वचेत मेलेनिन तयार होते. मेलेनिन वाढण्याबरोबरच रक्तप्रवाह कमी झाल्याने डोळ्यांच्या सभोवतालची त्वचा काळवंडते. परंतु एखाद्या व्यक्तीला जाणवत असलेल्या शारीरिक आणि मानसिक तणावावर अवलंबून त्याचे परिमाण बदलते.
कोईम्बतूर येथील 42 वर्षीय आयटी कर्मचारी वनिता पी म्हणाल्या की, कामाच्या ठिकाणी बराच वेळ लॅपटॉप वापरत असल्याने त्यांच्या डोळ्यांखाली काळी वर्तुळे स्पष्टपणे दिसत आहेत. लॅपटॉपच्या हानिकारक निळ्या प्रकाशाच्या उत्सर्जनामुळे डोळ्यांवर ताण येऊ शकतो.
पिगमेंट डिसऑर्डर सोसायटीचे अधिकृत प्रकाशन पिगमेंट इंटरनॅशनलमध्ये २०१८ मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळले आहे की टेलिव्हिजन पाहणे किंवा जास्त वेळ मोबाइल फोन वापरणे आणि दिवसातून सहा तासांपेक्षा कमी झोपणे डोळ्यांना अपुऱ्या विश्रांतीमुळे काळी वर्तुळे वाढवते. डोळ्यांचे थकलेले स्नायू डार्क सर्कल तयार करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
डोळ्याखालील काळी वर्तुळे जाण्यासाठी उपाय
कोईम्बतूरच्या मारुती सिद्ध क्लिनिकमधील सिद्ध तज्ज्ञ डॉ. के. अनबरसन डार्क सर्कल्सपासून मुक्तहोण्यासाठी खालील टिप्स देतात.
गेझिफस किंवा बोअर फ्रूटमध्ये व्हिटॅमिन ए, बी 1, बी 2 आणि सी आणि लोह आणि फॉस्फरस सारखी अनेक खनिजे असतात जी विशेषत: डार्क सर्कलच्या व्यवस्थापनात वापरली जातात. हे त्वचेच्या मृत पेशी काढून टाकण्यास आणि त्वचेच्या नवीन पेशी तयार करण्यास मदत करते तसेच डोळे थंड ठेवते आणि पचनास देखील मदत करते.
आल्याचा चहा, लिंबू चहा, आवळ्याचा रस, लिंबाचा रस आणि पपई सहसा रक्तस्थिरता रोखतात आणि रक्त प्रवाह वाढवतात. यामध्ये व्हिटॅमिन ए, बी आणि सी असते, जे कोलेजन उत्पादनास मदत करतात आणि डार्क सर्कल्स कमी करतात.
टोमॅटोचा रस दिवसातून दोनदा २५ ते ३० दिवस लावल्यास काळे वर्तुळ कमी होईल. ५ ते १० मिनिटे कोरडे राहू द्या आणि धुवून टाका. हे झोपेची कमतरता आणि थेट सूर्यप्रकाशाच्या दीर्घकाळ संपर्कामुळे उद्भवणार्या सुरकुत्या टाळते.
तंबाखूच्या धुरामध्ये असलेले विषारी घटक डोळ्याच्या सभोवतालच्या संवेदनशील ऊतींचे नुकसान करतात. यामुळे लहान रक्तवाहिन्या नष्ट होतात आणि डार्क सर्कल बनते. धुम्रपान सोडल्यानंतरही तंबाखूच्या धुरामुळे होणारे काळे वर्तुळ कमी करण्यासाठी किसलेली काकडी २०-२५ दिवस संध्याकाळी एकदा लावून १० ते १५ मिनिटांनी धुवून टाका.
बटाट्याचा रस शीतलकाचे काम करतो; यामुळे डोळ्यांभोवती रक्ताभिसरण वाढण्यास मदत होते. महिन्याभरासाठी दिवसातून एकदा चेहऱ्यावर लावा. १० ते १५ मिनिटे सुकू द्या आणि धुवून टाका. बटाट्यांमधील सामग्री सेरोटोनिनच्या मुक्ततेस उत्तेजन देते आणि झोपेस प्रवृत्त करते. त्यामुळे तणावामुळे झोप न लागलेल्यांना याचा वापर करता येईल.
हळदीसोबत दही घालून महिन्यातून एकदा लावल्यास त्याच्या अँटिऑक्सिडेंट गुणधर्मांमुळे काळी वर्तुळे हळूहळू कमी होण्यास मदत होते. डोळ्यांजवळ लावा आणि 10 मिनिटांनी चेहरा धुवा. दह्यात असलेली चरबी हळदीसोबत मिसळते आणि एपिडर्मिसच्या थरांद्वारे सहज शोषली जाते.
तामिळनाडूतील पोलाची येथील एक्यूपंक्चर थेरपिस्ट कलाईकीर्ती जे यांच्या मते, “मन आणि शरीर एकमेकांवर अवलंबून आहेत. झोपेच्या कमतरतेमुळे कोणताही मानसिक ताण गडद वर्तुळ आणू शकतो आणि थकवा येण्यासारखी लक्षणे दर्शवू शकतो. डोळे धुण्याच्या व्यायामामुळे डोळे आरामदायी राहतात.
भांडे किंवा बोअरवेलमधील स्वच्छ पाण्याने भरलेली रुंद वाटी वापरा. आपल्या कमरेच्या उंचीवर वाटी आपल्यासमोर ठेवा. आपली जीभ बाहेर ठेवा आणि श्वास घेताना हळूहळू वाटीकडे वाकवा. पाणी कपाळाच्या पातळीवर हनुवटीपर्यंत असावे. डोळे, नाक आणि तोंड तीन ते पाच सेकंद पाण्याखाली असले पाहिजे, परंतु कान आवश्यक नाहीत. पाच सेकंदानंतर विश्रांती घ्या आणि जीभ विश्रांतीच्या स्थितीत आणा.
चिनी पारंपारिक पद्धतीच्या व्यायामामुळे डोळ्यांमध्ये ऊर्जा परत मिळण्यास मदत होते. सकाळी १० मिनिटे परावर्तित सूर्यप्रकाशाकडे बघितल्यास डोळ्यांच्या मज्जातंतूंना नवसंजीवनी मिळण्यास मदत होते. डोळ्यांना आराम देण्यासाठी १० मिनिटे पूर्ण अंधारात पहा. यामुळे डोळ्यांभोवती रक्तप्रवाह वाढतो आणि दृष्टी सुधारते.
