मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी थंड उन्हाळ्याचे रस

कडक उन्हाळ्यात शरीराला थंड करण्यासाठी आणि हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी ताजा निव्वळ तयार रस पिणे हा उत्तम मार्ग आहे. परंतु मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी सर्व रस योग्य नसतात. अशा लोकांनी रक्तातील साखरेची पातळी न वाढवणारे पेय निवडले पाहिजेत.

बेंगळुरूच्या न्यूट्रिशनिस्ट निधी निगम म्हणतात की, ज्यूस चांगले असले तरी मधुमेह असलेल्या लोकांनी ज्यूस म्हणून फळांचे सेवन नक्कीच टाळले पाहिजे. रसामध्ये संपूर्ण फळाइतके तंतू नसतात. यामुळे मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये रक्तातील साखरेची पातळी अचानक वाढू शकते. याचा अर्थ असा नाही की मधुमेह असलेल्या लोकांनी उन्हाळ्याची उष्णता शांत करण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचे पेय घेऊ नये.

मधुमेहासाठी अनुकूल उन्हाळी रस

दिल्लीस्थित न्यूट्रिशनिस्ट कविता देवगण यांच्या मते, “मधुमेह असलेले लोक रक्तातील साखरेची पातळी न वाढवता आपले शरीर हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी घरी काही नैसर्गिक आणि निरोगी थंड उन्हाळ्याचे रस सहज तयार करू शकतात.

न्यूट्रिशनिस्ट निधी निगम यांच्या मते, सकाळी ११ ते दुपारी १२ दरम्यान किंवा दुपारच्या जेवणापूर्वी दुपारी ४ ते ४.३० या वेळेत अशा उन्हाळ्याच्या ज्यूसचे सेवन करणे सर्वात फायदेशीर ठरते. मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी पोषणतज्ञांनी शिफारस केलेल्या जलद आणि सहज तयार होणार्या उन्हाळी रसांची यादी येथे आहे:

नारळाचे पाणी

न्यूट्रिशनिस्ट म्हणतात की नारळ पाणी शरीराला थंड करते आणि त्यात अँटीऑक्सिडंट्स असतात. आपण त्यात कसस घालू शकता आणि पिऊ शकता. कुस्कस पाणी शोषून घेते आणि निसरडे होते आणि उष्णतेचा प्रतिकार करण्यासाठी सर्वोत्तम मार्गाने मदत करते. मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी हा उन्हाळ्यातील सर्वोत्तम रस आहे. नारळ पाण्याप्रमाणेच हायड्रेशनच्या दृष्टीनेही कुस्कस हा एक उत्तम पर्याय आहे. निधी निगम स्पष्ट करतात की कुस्कसमध्ये असलेले फायबर रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यास मदत करू शकते. त्यात थोडा लिंबाचा रस टाकल्यास चव आणि गुणवत्ता वाढेल.

चिया बियाणे पाणी

कविता देवगणच्या मते, चिया बियाणे भिजवलेले पाणी हा मधुमेह-अनुकूल उन्हाळ्याचा आणखी एक चांगला रस आहे. हे ओमेगा -3 मध्ये समृद्ध आहे. एक लिटर पाण्यात दोन चमचे चिया बियाणे घाला आणि भिजवा. तहान लागल्यावर ते पाणी वारंवार प्यायले जाऊ शकते.

सत्तू ड्रिंक

काळा हरभरा भाजून सोलून बारीक करून अर्क तयार केला जातो. पचनास मदत करणे आणि रक्तातील साखरेची पातळी सुधारणे यासह अनेक पौष्टिक फायदे आहेत. कविता देवगण उन्हाळ्यात शरीराला थंड करण्यासाठी अर्क पावडर पाण्यात मिसळून पिण्याचा सल्ला देते. ती समजावून सांगते की यामुळे शरीर थंड तर होतेच शिवाय भूकही लागते.

तसे नसेल तर ४ चमचे अर्क पावडर, ४ चमचे दही, चिमूटभर इंठप, चाट मसाला, जिरे पावडर आणि थोडी कोथिंबीर घालून ताजेतवाने आणि स्वादिष्ट रस तयार करावा, असे निधी निगम सांगतात. नियमित मीठाऐवजी इंट्यूप घालून गॅसच्या त्रासामुळे पोट फुगणे टाळणे शक्य आहे. उन्हाळ्यात सनस्ट्रोक टाळण्यासाठी घटक असल्याने मोठा कांदा लहान घालण्याचा सल्ला ही दिला जातो, असेही त्या म्हणाल्या.

कोकम सरबत

कोकम  हे चेरिटाकळीच्या आकाराचे लहान फळ आहे. हे हलके आंबट फळ वाळलेले किंवा हिरवे असते किंवा बर्याच भारतीय करीमध्ये चवीसाठी वापरले जाते. उन्हाळ्यात शरीराला हायड्रेट आणि थंड करण्यासाठी साखर आणि पाणी घालून रस तयार करण्यासाठी याचा वापर केला जातो.

परंतु मधुमेह असलेल्या लोकांनी साखरेशिवाय कोकोच्या रसाचे सेवन करणे चांगले. आंबटपणा कमी करण्यासाठी नारळाचे दूध घालणे पुरेसे आहे. आपण इच्छित असल्यास थोडा गूळ घालू शकता, परंतु डोस वाढल्यास रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते. त्यात थोडेसे कसस घातले तर यातील तंतू इन्सुलिन जमा होण्यापासून रोखतील. निधी निगम सांगतात की, जर हे साखरेबरोबर सेवन केले तर पौष्टिक मूल्ये कमी होतील.

क्रॅनबेरीचा रस

आपल्या देशात क्रॅनबेरीला लोलोलिका आणि शिमा आवळा म्हणून ओळखले जाते. यामध्ये व्हिटॅमिन सी आणि व्हिटॅमिन ई भरपूर प्रमाणात असते. कविता देवगण मिठाई न घालणारा क्रॅनबेरीचा ज्यूस खाण्याचा सल्ला देते. गोठवलेल्या क्रॅनबेरीदेखील वापरल्या जाऊ शकतात. हे थोडे आंबट असतील. त्यामुळे नारळाच्या पाण्यासोबतही याचे सेवन करता येते.

भाज्यांचा रस

कविता देवगण म्हणतात की जेव्हा उन्हाळ्याचा रस निवडायचा विचार केला जातो तेव्हा मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी व्हेबल ज्यूस हा एक निरोगी पर्याय आहे. मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी उपयुक्त असलेल्या रंगीबेरंगी भाज्यांची श्रेणी आहे. आपण जीवनसत्त्वे आणि खनिजे समृद्ध असलेले टोमॅटो आणि शिमला मिरची (लाल, पिवळे किंवा हिरवे) किंवा हिरवे सफरचंद आणि लोणचे आवळा यांच्या संयोजनात रस वापरुन पाहू शकता. पालक आणि कढीपत्त्यापासून तयार केलेला रस देखील एक चांगला पर्याय आहे. त्यात थोडे आले आणि लिंबाचा रस घालता येईल, असेही कविता देवगण सांगते.

पपई आणि बीटरूटपासून तयार केलेला रस मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी देखील खूप चांगला आहे. पपई ही रक्तातील साखर कमी करण्यासाठी ओळखली जाणारी भाजी आहे. त्यात बीटरूट घातल्यास कडवटपणा कमी होण्यास मदत होते.