ఆరోగ్యకరమైన నిద్ర కోసం ఆయుర్వేద మార్గాలు

ఢిల్లీలోని ఎన్సీఆర్‌కు చెందిన 35 ఏళ్ల గీతా మీనా తన రాత్రిపూట మేల్కొలుపు, పగటి నిద్రను గుర్తు చేసుకున్నారు. ఆరు నెలల క్రితం వరకు ఆమె దినచర్య మామూలుగా ఉండేది. ఆ తర్వాత ఆమెకు నిద్రపట్టడం, కొద్దిసేపటి తర్వాత మెలకువ రావడం.. ఈ సమస్య క్రమంగా తీవ్రమైంది. ఇప్పుడు ఈ అంతరాయాలతో మూడు గంటలకు పైగా నిద్రపట్టడం లేదు.

రెండు నెలల క్రితం వరకు గీతా మీనా తన పరిస్థితిని పట్టించుకోలేదు. ఒక రోజు ఆమె తీవ్రమైన నిద్రలేమి కేసుతో నా క్లినిక్‌కు వచ్చింది. సహ-అనారోగ్యాలను తోసిపుచ్చడానికి నేను సాధారణ హెమటాలజికల్ పరిశోధనలను సిఫారసు చేశాను. పరిశోధనల ఫలితాలు నార్మల్‌గా ఉన్నాయి.

ఆమెతో కొంత సమయం మాట్లాడిన తరువాత, ఆమె నిద్రలేమికి కుటుంబ సమస్యలకు సంబంధించిన ఒత్తిడి ప్రధాన కారణమని స్పష్టమైంది.

నిద్రలేమికి కారణం

నిద్ర శారీరకంగా ముఖ్యమైనది ఎందుకంటే ఇది శరీరాన్ని పునరుద్ధరించడంతో పాటు పునరుత్తేజపరుస్తుంది మరియు శాంతపరుస్తుంది. సకల జీవరాశుల భౌతిక, మానసిక సామర్థ్యాల సంరక్షణకు, పరిరక్షణకు నిద్ర ఒక ముఖ్యమైన ఘట్టం.

ఆయుర్వేద సూత్రాల ప్రకారం సంపూర్ణ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి అవసరమైన మూడు ఉప స్తంభాలలో నిద్ర ఒకటి. ఆహారం, జీవనశైలి మరియు మానసిక అస్థిరతతో పాటు శారీరక అనారోగ్యాలు నిద్ర రుగ్మతలకు దోహదం చేస్తాయి. ఈ కారణాలు, ఒంటరిగా లేదా ఇతరులతో కలిసి, చివరికి నిద్రలేమి లేదా నిద్రలేమి అభివృద్ధికి దోహదం చేస్తాయి.

లక్షణాలు

శారీరక అసౌకర్యం, తలనొప్పి, ఆవలింత, బిగుతు, బలహీనత, మగత, అజీర్ణం, వాత దోషం (గాలిలో అసమతుల్యత) నిద్ర లేమి యొక్క లక్షణాలు.

నిద్ర మరియు వ్యక్తి

గీతామీనా తరచూ రాత్రిపూట మేల్కొంటుంది కాబట్టి పగటిపూట నిద్రపోవాలని ఆమె నమ్మింది. అయితే, ఈ ప్రవర్తన జీవ గడియారాన్ని దెబ్బతీసి, ఆమె ఆరోగ్యాన్ని మరింత దిగజార్చింది. ఆయుర్వేద సూత్రాల ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి రాత్రిపూట మేల్కొంటే రోజులో సగం నిద్రపోవాలి. ఆయుర్వేదం కూడా ఒక వ్యక్తి తన శరీర నిర్మాణం ప్రకారం నిద్రపోవాలని పేర్కొంది. వాత ప్రకృతి లేదా ప్రధానంగా వాత స్వభావం ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణంగా ఆరు గంటల కంటే తక్కువ నిద్ర మరియు నిద్రకు భంగం కలిగి ఉంటారు. పిత్త ప్రకృతి వ్యక్తులు మితంగా మరియు ఆరు నుండి ఎనిమిది గంటలు నిద్రపోతారు. కఫ ప్రకృతి వ్యక్తులు ఎనిమిది గంటలకు పైగా గాఢ నిద్రను నిద్రపోతున్నారు. ఈ సందర్భంలో గీతకు పిత్త ప్రకృతి ఉంది. ఆమె ఆరోగ్యం మరియు ఫిట్‌నెస్‌ను కాపాడుకోవడానికి ఆరు నుండి ఎనిమిది గంటలు నిద్రపోవాలి.

సకాలంలో నిద్రపోవడం యొక్క ప్రాముఖ్యత

ఆయుర్వేదం ప్రకారం, అధిక నిద్ర మరియు దీర్ఘకాలిక జాగరూకత ఆయుష్షు మరియు ఆనందాన్ని తగ్గిస్తాయి. కాబట్టి, నిద్ర యొక్క గరిష్ట ప్రయోజనాలను పొందడానికి రాత్రిపూట మరియు రిలాక్స్డ్ పొజిషన్లో నిద్రించాలి.

ఆహారమార్పులు

గీత ఆహారపు అలవాట్లలో మార్పులు వచ్చాయి. ఆహార మార్పులలో అధికంగా కారం, ఉప్పు, వేయించిన ఆహారం తీసుకోవద్దని సూచించారు. నిద్రవేళలో పాలు, ముఖ్యంగా గేదె పాలు తాగాలని సూచించారు. రాత్రిపూట మినుములు తీసుకోవడం వల్ల నిద్ర కూడా మెరుగుపడుతుంది.

ఆయుర్వేదంలో నిద్ర పరిశుభ్రత

నిద్ర సమస్యలను అధిగమించడానికి మరియు నాణ్యమైన నిద్రను సాధించడానికి మంచి నిద్ర దినచర్యను నిర్వహించడం చాలా ముఖ్యం. ‘స్లీప్ హైజీన్’ అనే పదం సానుకూల పద్ధతులు, ఆరోగ్యకరమైన అలవాట్లు మరియు ప్రశాంతమైన నిద్రను ప్రోత్సహించే నియంత్రిత పర్యావరణ కారకాలను సూచిస్తుంది. శారీరక మరియు మానసిక ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి తగినంత నిద్ర పొందడం చాలా ముఖ్యం, కాబట్టి ప్రజలు మంచి నిద్రను నిద్రపోవాలి.

ఆరోగ్యకరమైన, నాణ్యమైన నిద్రను ప్రోత్సహించే పద్ధతులు

రాత్రి పడుకునే ముందు తలకు నూనె రాసుకోవాలి.
పడుకునే ముందు హాయిగా గోరువెచ్చని షవర్ లేదా స్నానం చేయాలి.
పాదానికి మాయిశ్చరైజర్ లేదా నువ్వుల నూనెతో మసాజ్ చేయాలి.
చేతులతో శరీరాన్ని రుద్దడం లేదా సున్నితంగా నొక్కడం.
తల, కళ్లు మరియు ముఖంపై ఓదార్పు ఔషధ పేస్ట్‌లు మరియు నూనెను అప్లై చేయడం.
మృదువైన మరియు సౌకర్యవంతమైన మంచం ఏర్పాటు చేసుకోవాలి.
ప్రశాంతమైన సంగీతం లేదా శబ్దాలను వినడం
ఆహ్లాదకరమైన పరిమళ ద్రవ్యాల వాడకం
నిద్రవేళకు ఒకటి లేదా రెండు గంటల ముందు టెలివిజన్ లేదా ఎలక్ట్రానిక్ గాడ్జెట్లను వాడకాన్ని నిషేదించాలి.